مقدمه

فرهنگ و علوم شناختی به عنوان دو حوزه مهم در رفتار انسانی شناخته می‌شوند. فرهنگ به‌عنوان مجموعه‌ای از ارزش‌ها، باورها و عادات بر نحوه تفکر و ادراک افراد تاثیر می‌گذارد. از سوی دیگر علوم شناختی به مطالعه فرآیندهای ذهنی می‌پردازد (ساخت معنا در ذهن از دستاوردهای تحقیقات زبانی – فرهنگی) که می‌تواند تحت تاثیر زمینه‌های فرهنگی قرار گیرد.

علوم شناختی چیست؟

علوم شناختی که تمرکز اصلی آن مطالعه ذهن است، با تاکید بر دستاوردهای تحقیقات زبان و فرهنگی رشته‌هایی مانند زبان‌شناسی و انسان‌شناسی شناختی را در لوای علوم شناختی جای داده است و این علوم نیز توانسته‌اند در حل معمای ذهن، به عنوان پدیده‌ای انتزاعی و پیچیده، دستاوردهای شایان توجهی را برای علوم شناختی به ارمغان آورند. به عبارت دیگر – به طور کلی –علوم شناختی یک رشته تحصیلی چند دانشجویی است که از مجموعه علومی همچون روان‌شناسی، علوم اعصاب، فلسفه، هوش مصنوعی،  زبان‌شناسی و انسان شناسی بهره می‌برد.

علوم شناختی اصطلاحی برای «علوم ذهن‌شناسی» (علم‌های شناخت ذهن) است که توسط اولریک نیسر انتخاب شده و به‌طور ساده به صورت «پژوهش علمی دربارهٔ ذهن و مغز» تعریف می‌شود و منظور از ذهن مجموع هر آن چه که نمودهای هوشمندی و آگاهی هستند. در واقع می‌توان گفت علوم شناختی به صورت یک پژوهش علمی دربارهٔ ذهن و مغز تعریف می‌شود و اصطلاحی است برای «دانش ذهن‌شناسی» .امروزه علوم شناختی یکی از شاخه‌های علوم تجربی  محسوب می‌گردد.

اهمیت یادگیری علوم شناختی چیست؟

یادگیری علوم شناختی از اهمیت بسیاری برخوردار است. زیرا مطالعه علوم شناختی به ما کمک می‌کند تا بهتر درک کنیم که چگونه اطلاعات در ذهن ما پردازش می‌شود و چگونه ما به اطلاعات ورودی واکنش نشان می‌دهیم. این مطالعات به ما کمک می‌کنند تا به بهبود حافظه، توجه، مهارت‌های شناختی و تصمیم‌گیری بپردازیم و بهترین راهکارها برای مشکلات مرتبط با شناخت را پیدا کنیم. همچنین، این مطالعات به ما کمک می کنند تا بهتر درک کنیم که چگونه می‌توانیم آموزش و یادگیری را بهتر کنیم و روش‌های بهتری برای آموزش کودکان و بزرگسالان توسعه دهیم. در کل، یادگیری علوم شناختی می‌تواند بهبود کیفیت زندگی ما را افزایش دهد.

تعامل فرهنگ و علوم شناختی

در اینجا به برخی از جنبه‌های کلیدی این تاثیرات می پردازیم:

ادراک و شناخت: فرهنگ می‌تواند بر شیوه‌ای که افراد اطلاعات را پردازش و تفسیر می‌کنند، تاثیر بگذارد. برای مثال مطالعات نشان داده‌اند که افراد از فرهنگ‌های مختلف ممکن است در درک و تفسیر تصاویر و اشکال مختلف به شیوه‌های متفاوتی عمل کنند. پژوهش های شناختی در زمینه یادگیری زبان دوم با استفاده از مدل‌های شناختی بر فهم بهتر فرآیندهای یادگیری زبان جدید و چگونگی تاثیر فرهنگی و اجتماعی بر این فرآیندها پرداخته‌اند.

ادراک و توجه: فرهنگ می‌تواند به طور قابل توجهی بر نحوه ادراک و توجه افراد تاثیر بگذارد. به عنوان مثال، تحقیقات نشان داده‌اند که افراد از فرهنگ‌های شرقی معمولا تمایل دارند به زمینه کلی توجه کنند، در حالی که افراد از فرهنگ‌های غربی بیشتر بر جزئیات تمرکز دارند. این تفاوت‌ها می‌تواند به تفاوت های فرهنگی در نحوه پردازش اطلاعات و حل مسائل منجر شود.

یادگیری و حافظه: فرهنگ می‌تواند بر نوع اطلاعاتی که افراد در محیط‌های فرهنگی مختلف به طور ویژه ای به آن توجه می‌کنند یا به خاطر می‌سپارند، تاثیر بگذارد. این امر می‌تواند تغییرات مهمی در روش‌های آموزشی و یادگیری ایجاد کند.

فهم بهتر از فرآیندهای یادگیری: با استفاده از مدل‌های شناختی، می‌توان فرآیندهای یادگیری را بهتر درک کرد و روش‌های آموزشی را بر اساس نیازهای شناختی دانش‌آموزان تنظیم کرد.

توسعه تکنیک‌های یادگیری: تحقیقات علوم شناختی به توسعه روش‌های آموزشی موثرتر کمک کرده است. به عنوان مثال، استفاده از تکنیک‌های مبتنی بر حافظه فعال و تکرار فاصله‌دار می‌تواند به بهبود یادگیری و حفظ اطلاعات کمک کند.

زبان: که از مهمترین تجلی‌گاه‌های جهان بینی و فرهنگ هر دوره است، به‌عنوان یکی از مولفه های اصلی فرهنگ، می‌تواند تفکر و درک را تحت تاثیر قرار دهد. نحوه ساختار زبان و واژگان موجود در یک زبان خاص می‌تواند روی چگونگی تفکر درباره زمان، رنگ، مکان و دیگر جنبه‌های شناختی تاثیر بگذارد. به عنوان مثال، زبان‌هایی که دارای واژگان بیشتری برای توصیف رنگ‌ها هستند، می‌توانند به افراد کمک کنند تا تفاوت‌های رنگی را بهتر تشخیص دهند.

زبان و تفکر: زبان به عنوان یکی از اجزای کلیدی فرهنگ تاثیر مستقیمی بر تفکر دارد. ساختار زبان می‌تواند دیدگاه متفاوتی از جهان ارائه دهد که بر شیوه‌های تفکر و حل مسئله اثر بگذارد.

تحلیل زبان و ارتباطات: علوم شناختی به تحلیل ساختارهای زبانی و چگونگی تاثیر آن‌ ها بر تفکر و ارتباطات کمک کرده است. این تحلیل‌ها می‌توانند به توسعه زبان‌های جدید یا بهبود زبان‌های موجود کمک کنند. همچنین با فهم بهتر از فرآیندهای شناختی مرتبط به زبان و ارتباطات می‌توان به بهبود ارتباطات بین فرهنگی و کاهش سوءتفاهم‌ها کمک کرد.

تاثیر زبان بر فرآیندهای شناختی: زبان به عنوان یکی از مولفه‌های اصلی فرهنگ، می‌تواند بر چگونگی پردازش اطلاعات و حل مسائل در ذهن انسان تاثیرگذار باشد. بررسی تفاوت‌های زبان‌های مختلف و تاثیر آن‌ها بر شناخت، یکی از موضوعات مهم در این حوزه است.

فهم بهتر رفتار انسانی: علوم شناختی با بررسی الگوهای فکری و رفتاری، می‌تواند به درک عمیق تر از رفتارهای فرهنگی و اجتماعی کمک کند.

بهبود ارتباطات بین فرهنگی: با شناخت بهتر از چگونگی عملکرد ذهن انسان‌ها از فرهنگ‌های متفاوت، می‌توان ارتباطات موثرتری بر قرار کرد و سوءتفاهم‌های ناشی از تفاوت‌های فرهنگی را کاهش داد.

مدل‌های تصمیم‌گیری و حل مسئله: علوم شناختی به توسعه مدل‌های تصمیم‌گیری کمک کرده است که می‌توانند در زمینه‌های مختلفی از جمله اقتصاد، سیاست و مدیریت مورد استفاده قرار گیرند و به فهم بهتر فرآیندهای شناختی مرتبط با تصمیم‌گیری و حل مسئله کمک کند.

 مطالعه تصمیم‌گیری: علوم شناختی به ارائه بینش‌های عمیق‌تر پیرامون چگونگی تاثیر هنجارها و ارزش‌های فرهنگی بر تصمیم‌گیری‌های فردی و گروهی کمک می‌کند.

براساس نمایه زیر فرهنگ و علوم شناختی از هم تاثیر می‌پذیرند.

نتیجه گیری

 ارتباط پیچیده بین فرهنگ و علوم شناختی نشانگر آن است که شناخت بیشتر در یک زمینه می‌تواند دیدگاه انسان را در زمینه‌های دیگر گسترش دهد و منجر به تفاهم و همکاری بیشتر بین فرهنگ‌ها شود.

در این مقاله مروری تاثیر متقابل فرهنگ و علوم شناختی بررسی شد و مشخص گردید که این دو حوزه به طور عمیق و پیچیده‌ای با یکدیگر در ارتباط هستند. فرهنگ به عنوان یک چارچوب اجتماعی می‌تواند فرآیندهای شناختی مانند ادراک، یادگیری و تفکر را تحت تاثیر قراردهد. به عنوان مثال زبان و ارزش‌های فرهنگی نه تنها بر نحوه تفکر افراد تاثیر می‌گذارند بلکه می‌توانند بر روش‌های یادگیری و حل مسئله نیز تاثیرگذار باشند.

تاثیر متقابل فرهنگ و علوم شناختی موضوعی پیچیده و چند وجهی است که نیازمند پژوهش‌های بیشتر و عمیق‌تر است. فهم بهتر این تاثیرات می‌تواند به توسعه روش‌های آموزشی بهتر، بهبود ارتباطات بین فرهنگی و درک عمیق‌تر از فرآیندهای شناختی انسان کمک کند. با ادامه تحقیقات در این زمینه می‌توان به نتایج و بینش‌های جدیدی دست یافت که به بهبود زندگی انسان‌ها در جوامع مختلف کمک کند.

منابع  و ماخذ:

تحلیلی بر ارتباط فرهنگ و علوم روان‌شناختی. مهدی تهرانی دوست گروه روان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران.

مقایسه انتقادی مدل‌های فرهنگی و مدل‌های آرمانی در علوم شناختی . امیلیا ترسسیاتس. ابراهیم فیاض . لیلا اردبیلی

The Influence of Culture on Cognition

 by P Pérez-Arce · 1999 · Cited by 147 — From the ethnolinguist perspective, the language of a cultural group serves to interpret, classify, and structure perception of external reality.

Role of Language in Shaping Cultural Identity

by B Parajuli · 2021 · Cited by 17 — The language as a social interactional tool plays a crucial

The power of language: How words shape people, culture

Culture and Cognitive Science

First published Thu Jun 2, 2022

[Editor’s Note: The following new entry by Daniel Kelly and Andreas De Block replaces the former entry on this topic by the

previous author.]