روز گذشته نشستی تخصصی با حضور متخصصین حوزه مدیریت فرهنگی و مدیریت رسانه به‌منظور تحقق شعار سال در فرهنگسرای خانواده برگزار شد.

بیش از دو دهه است که مقام معظم رهبری به‌منظور جهت‌دهی و توجه بیشتر به برخی امور راهبردی و کلان کشوری، اقدام به نام‌گذاری سال‌ها نموده‌اند. شعار امسال را نیز که در پیام نوروزی خود ابلاغ فرمودند، «سرمایه‌گذاری برای تولید» می‌باشد.
یکی از حوزه‌های مهمی که باعث تغییر و تحول گسترده در بخش‌های اقتصادی می‌شود، حوزه فرهنگ است؛ چراکه فرهنگ، زیربنای بسیاری از تعاملات در کنش‌های اقتصادی محسوب می‌گردد. از سوی دیگر؛ سیاست‌گذاری‌ها در حوزه اقتصاد بدون در نظر گرفتن فرهنگ و بدون داشتن رویکرد مدیریت فرهنگی، کاری ابتر خواهد بود. از این روی، جامعه مدیران فرهنگی ایران، گروه کشوری فرهنگ و ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی و فرهنگسرای خانواده اقدام به برگزاری نشستی تخصصی با حضور متخصصان حوزه مدیریت فرهنگی و مدیریت رسانه، با هدف توجه به پتانسیل‌های موجود در حوزه فرهنگ به‌منظور تحقق شعار امسال نمودند.

در ابتدای این نشست، دکتر فاطمه عزیزآبادی فراهانی مدیر گروه کشوری فرهنگ و ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به دغدغه‌های رهبری در حوزه فرهنگ و نقطه اثر آن در بخش‌های اقتصادی گفت:

اقتصاد فرهنگ یکی از بخش‌های مهم در مدیریت فرهنگی به‌شمار می‌رود که نگاهی ویژه به عرصه اقتصاد با دریچه فرهنگ دارد که در بسیاری از کشورها توانسته تغییراتی مهم را در بخش‌های اقتصادی رقم بزند. مشکل مهمی که اقتصاد کشور ما به آن دچار است، فقر فکری و فرهنگی در کنش‌گران این عرصه است. چراکه کشور ما دارای منابعی غنی می‌باشد، اما کنش‌های بدون توجه به فرهنگ، باعث شده که این منابع به بازدهی مناسب خود نرسد و طبق فرموده رهبری اگر سرمایه‌گذاری‌ها در مسیر تولید به کار گرفته شوند، به سمت کارهای مضر مانند خرید طلا و ارز نخواهند رفت. 

وی همچنین به پتانسیل رسانه در تحقق این شعار اشاره داشت و بیان کرد:

عرصه رسانه فقط ابزارهای رسانه‌ای را شامل نمی‌شود، بلکه «انسان‌رسانه» یکی از مهمترین مقوله‌ها برای اثرگذاری در فعالیت‌های اقتصادی است که می‌تواند فرهنگِ سرمایه‌گذاری در تولید را در ذهن کنش‌گران اقتصادی اصلاح نماید.

پس از بیان نکات دکتر فراهانی، علی محمدی دانش‌آموخته دکتری مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی با اشاره به برخی بخش‌های پربازده اقتصادی در حوزه فرهنگ، گفت: 

چند حوزه در فرهنگ وجود دارد که می‌تواند با رویکرد فرهنگی، اقتصاد کشور را سامان ببخشد؛ که لباس و طراحی لباس با توجه به فرهنگ کشور از جمله مقوله‌هایی است که نیاز به توجه ویژه دارد. ساخت بازی‌های رایانه‌ای با توجه به فراگیری قابل توجه مخاطبان بازی‌ها که تقریبا همه سنین را از کودکی تا کهنسالی شامل می‌شود، می‌تواند یکی از بخش‌های فرهنگی برای سرمایه‌گذاری محسوب گردد. یکی دیگر از بخش‌های فرهنگیِ اثرگذار در حوزه اقتصاد، ساخت فیلم‌های سینماییِ پویانمایی است که توانسته در سال‌های اخیر توجه مخاطبان زیادی را به سوی خود جلب نماید.

محمدی در انتهای صحبت‌های خود به توجه ویژه به حوزه آموزش اشاره نمود و بیان داشت: یکی از کارهای مهمی که می‌توانیم در سرمایه‌گذاری برای تولید با رویکرد فرهنگی انجام دهیم، انتشار مقاله‌ها، پایان‌نامه‌ها، رساله‌های دکتری، یادداشت‌ها و تولیدات علمی و آموزشی برای تحقق شعار سال با توجه به پتانسیل‌های حوزه‌های فرهنگ است.

دکتر مهدیه ادیب، دانش‌آموخته مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی از دیگر حاضرین این نشست بود که به تخصص‌گرایی به‌عنوان یک اصل مهم در امور اشاره کرد و گفت:

نگاه ما به هر کاری باید تخصصی باشد. ما در حوزه فرهنگ متخصصین خوبی هستیم و انتظار می‌رود که فعالین و کنش‌گران حوزه اقتصاد برای تحقق این شعار و ورود به حوزه فرهنگ برای بهره‌گیری از پتانسیل‌های فراوان آن، با متخصصین حوزه مدیریت فرهنگی تعامل نمایند؛ چراکه اقتصاد فرهنگ یکی از مقوله‌های اصلی و مهم در مدیریت فرهنگی به‌شمار می‌رود.

دکتر شیوا مقدم دانش‌آموخته دکتری مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی و رئیس فرهنگسرای خانواده نیز به بیان بخش‌هایی از فرهنگ که توانسته است به اقتصاد کمک‌رسانی کند، پرداخت و گفت: 

طی سال‌های مدیریتی خود در بخش‌های مختلف فرهنگی، با بانوانی روبرو شدم که با تمام تلاش توانسته‌اند، فعالیت‌های ارزشمندی را در حوزه‌های فرهنگی انجام دهند و محصولاتی به‌واقع نفیس و گرانقدر تولید کنند. یکی از کارهای مهمی که می‌تواند با رویکرد فرهنگی در حوزه اقتصاد صورت گیرد، حمایت از بانوان صنعت‌گر در حوزه صنایع دستی و صنایع فرهنگی است که بتواند به رشد تولید ناخالص ملی کشور کمک کند.

وی در بخش دیگری از مباحث خود، به موضوع سبک زندگی و برخی مؤلفه‌های تاثیرگذار آن که می‌تواند تحولی در عرصه‌های اقتصادی ایجاد نماید اشاره کرد و بیان داشت: 

محصولات غذایی می‌تواند عاملی مهم در انتقال فرهنگی و سنت‌های ایرانی به کشورهای دیگر باشد و هم می‌تواند رونق اقتصادی ایجاد کند. می‌بایست برنامه‌هایی برای افزایش مشارکت زنان در حوزه‌های اقتصادی تدوین و تنظیم گردد که سرمایه‌هایی را که از چرخه تولید خارج مانده‌اند (مانند طلا و …) و در اختیار زنان است، به چرخه اقتصادی وارد نمود.

احمد کاویار دانش‌آموخته دکتری مدیریت رسانه و مدیر فرهنگی دانشگاه سوره نیز با اشاره به پتانسیل مهم رسانه‌ها در تحقق شعار سال رهبری گفت:

برگزاری این‌‌چنین جلسات تخصصی برای بررسی جوانب مختلف شعار سال، ضروری است و همچنین پتانسیل عظیم رسانه‌ها می‌تواند بازویی کارآمد در پیش‌برد اهداف اقتصادی به‌شمار رود؛ چراکه در عصر کنونی رشد کمی و کیفی عرصه‌ها با ابزار مهم رسانه‌ها تحقق می‌یابد.

میثم یوسفی دانش‌آموخته دکتری مدیریت رسانه و مسئول دبیرخانه صلاحیت عمومی دانشگاه سوره، از دیگر حاضرین این نشست بود که توجه ویژه به رهبران اقتصادی را از مسائل مهم اقتصادی کشور دانست و افزود:

جلسات تخصصی با رهبران اقتصادی و شنیدن دیدگاه‌ها و کاستی‌های موجود در حوزه اقتصاد از آنها، می‌تواند راهگشای برخی از مشکلات این عرصه باشد. یکی از مسائلی که با آن مواجه بوده‌ام، کناره‌گیری برخی از رهبران اقتصادی از عرصه تولید بود، چراکه تولید کالاها و محصولات برای آنها با اتمسفر فعلی اقتصادی کشور، زیان‌ده و سخت و دشوار است و این امر باعث شده تا آنها به سوی ذخیره طلا و ارز رو بیاورند. البته از سوی دیگر برخی رهبران اقتصادی را می‌شناسم که با سود سرشار، مشغول فعالیت‌های اقتصادی هستند و حامی جدی خیریه‌ها نیز می‌باشند.

مرتضی ابراهیمی، دانش‌آموخته دکتری مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی، در بخش‌هایی از مباحث خود، توجه ویژه به مناطق محروم کشور را ضروری دانست و بیان داشت:

طی سال‌های اخیر به‌واسطه شغل خود به چندین منطقه محروم کشور سفر نمودم و برخی محرومیت‌هایی را مشاهده کردم که بخشی از آن اقتصاد و بخش مهم دیگر آن فرهنگی است. گاهی برخی واکنش‌ها و اظهارات از سوی مسئولین، به آتش تفرقه بین مذاهب و اقوام می‌دمد و همجنین باعث محرومیت بیشتر مناطق کشور (از جمله سیستان و بلوچستان) می‌شود، در صورتی که آن مناطق سرشار از منابع زیرزمینی غنی از فلزات و … است. همچنین عملکرد برخی از دستگاه‌ها در زمینه‌های فرهنگی با ضعف‌های جدید روبرو است که بودجه و محل مصرف آن از جمله معضلات آنها به‌شمار می‌رود.

عضو دیگر این جلسه سیدمجید حسینی دانش‌آموخته مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی و مدیر فرهنگی و هنری منطقه ۲۱ شهرداری تهران و رئیس فرهنگسرای دانش بود که توجه به مسائل فرهنگی مناطق محروم که در رشد اقتصادی تاثیرگذار می‌باشد، محور اصلی سخنان وی بود. وی در این رابطه افزود: 

به عقیده من، موضوعی که در تحقق شعار سال مقام معظم رهبری مهم است و طبق تجربیاتی که در مناطق محروم داشتم، جزء اولویت‌های فرهنگی به‌شمار می‌رود، “ایجاد احساس نیاز به کار در مردم مناطق محروم” است. مناطق محروم کشور، ظرفیت بالایی برای فعالیت و کار دارند اما احساس نیاز به کار در مردمِ برخی از این مناطق وجود ندارد، حتی با تلاش‌هایی که انجام دادیم، نتوانستیم این احساس نیاز به کار را در آنها ایجاد کنیم. به‌نظرم فقرزداییِ فکری در زمینه فعالیت‌های اقتصادی که کاری مهم در عرصه فرهنگی است، اولویتِ برخی از مناطق محروم کشورمان به‌شمار می‌رود.

محمد میثم میثمی دانش‌آموخته دکتری مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی و معاون دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مدظله العالی) از دیگر حاضرین این نشست بود که از اقدام بهنگام و مسئولانه‌ی نخبگان فرهنگی کشور در برگزاری اتاق فکر و طراحی عملیات فرهنگی در نسبت با شعار سال در لبیک به منویات رهبر معظم انقلاب تجلیل کرد و افزود: 

مسئله اصلی و مورد انتظار از نخبگان و اندیشه‌ورزان در این برهه از زمان، حضور فعال در طراحی و راهبری اجرای طرح‌های نوآورانه و خلاق برای حل مسائل اساسی کشور است. 

وی ارائه فکر و طرح‌های نو در حوزه اقتصاد فرهنگ را از حلقه‌های مفقوده و مؤثر درجهت ارتقاء حس هویت ملی و انسجام اجتماعی برشمرد که در نهایت به رشد پایدار اقتصادی ایران اسلامی کمک می‌کند. میثمی افزود: 

با سازوکار ویژه‌ای که در موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی برای پیگیری تحقق شعار سال از دستگاه‌های مسئول تمهید شده است، راهگشایی مطلوب به جهت حمایت از طرح‌های اثربخش فرهنگی صورت پذیرفته و مسئولان امر وظیفه دارند که با حمایت فعال خود مقدمات این اقدام ارزشمند را فراهم نمایند.

محمد دماوندی‌نیا دانش‌آموخته مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی و دبیر این نشست، با تشکر از نکات بیان شده توسط اعضای نشست، مباحث پایانی را با توجه به سه موضوع در تحقق شعار سال رهبری حائز اهمیت دانست و گفت: 

از آنجایی که اعضای این نشست از دانش‌آموختگان مدیریت فرهنگی و مدیریت رسانه هستند، نیاز است تا از لحاظ علمی برخی از خلاءهای موجود را برطرف نمایند؛ یکی از خلاءهای مهم در حوزه تعاون کشور است، تعاون یکی از سه بخش اقتصادی کشور در قانون اساسی معرفی شده است و مشوق‌های بسیاری برای فعالین اقتصادی درنظر گرفته شده است؛ اما متاسفانه در رسته‌های موجود که وزارت تعاون برای فعالیت تعاونی‌ها برشمرده است، رسته‌ای در حوزه فرهنگ وجود ندارد و کسانی که می‌خواهند در حوزه فرهنگ تعاونی ایجاد کنند، می‌بایست به‌عنوان زیرمجموعه در بخش‌های دیگر این کار را انجام دهند. اگر رسته فرهنگی در تعاونی‌ها ایجاد شود، به تبع آن سیاست‌های فرهنگی در این بخش مورد توجه بیشتری قرار می‌گیرد و فتح بابی برای متفکران و کنش‌گران حوزه فرهنگ ایجاد خواهد شد. 

وی در آخرین بخش مباحث خود به موضوع تأمین مالی خُرد جمعی اشاره نمود و بیان داشت: 

یکی از مباحث مهم در حوزه اقتصاد که رابطه بسیار نزدیکی با فرهنگ و مؤلفه‌های اقتصاد فرهنگ دارد، موضوع تأمین مالی خُرد جمعی است که بر مبنای فرهنگ کشورمان، پتانسیلی مهم و اثرگذار در عرصه اقتصادی به‌شمار می‌رود. متخصصان حوزه مدیریت فرهنگی و مدیریت رسانه می‌توانند، از الگوها و نمونه‌های موفقی که در دنیا بر اساس این موضوع ایجاد شده‌اند، استفاده نمایند و با تولیدات علمی و رسانه‌ای آن را توسعه ببخشند. همچنین از تجربه‌های موفق و سنتی فعالیت‌های اقتصادی در کشورمان می‌توان به موضوع “واره” اشاره کرد که استاد گرانقدر کشورمان جناب آقای مرتضی فرهادی در کتاب خود با همین نام، به آن پرداخته است که این سنت دیرینه کشورمان که بیش از 2 هزار سال قدمت دارد، از فعالیت‌های اقتصادی زنان کشورمان محسوب می‌شده است که چنین مدلی در کشور نیوزلند نیز در بین جمعی از زنان این کشور (چه بومی‌های مائوری و چه مهاجرین) رواج دارد.

در پایان؛ مدیر این جلسه، دکتر فاطمه فراهانی، با تأکید مجدد بر کار فرهنگی در زمینه اصلاح تفکر اقتصادی جامعه از متخصصان دغدغه‌مند و انقلابی که می‌توانند در تحقق شعار امسال همراهی نمایند، برای مشارکت بیشتر دعوت به‌عمل آورد.